Ίμβρος και Τένεδος: Οι «άγνωστες» χαμένες πατρίδες (Μέρος 1ο)

Ίμβρος και Τένεδος: Οι «άγνωστες» χαμένες πατρίδες (Μέρος 1ο)

Ίμβρος και Τένεδος: Οι «άγνωστες» χαμένες πατρίδες (Μέρος 1ο)
Δανείστηκα την εμφανιζόμενη εικόνα από το ομώνυμο ντοκιμαντέρ των Ειρήνη Σαρίογλου και Πάνου Αγγελόπουλου για το παρόν άρθρο που πραγματεύεται την ιστορία των δύο μικρών νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου, της Ίμβρου και της Τενέδου. Δύο μέρη της μνήμης και της λήθης. Της μνήμης λόγω των ανεξίτηλων πληγών που έχουν αφήσει όλες οι τραγικές καταστάσεις που έλαβαν χώρα στους τόπους αυτούς. Της λήθης εξ’ αιτίας της ιστορικής απάθειας που έδειξε η ελληνική πλευρά, οδηγώντας στην αλησμονιά των γεγονότων αυτών. Θεώρησα, λοιπόν, κατάλληλη την σημερινή ημέρα, την Παγκόσμια, δηλαδή, ημέρα των προσφύγων, για να εστιάσω σε αυτό το ζήτημα. Μιλώντας, δε, για πρόσφυγες, ίσως το πρώτο πράγμα που έρχεται στο μυαλό του Έλληνα είναι οι μελανές εικόνες από τη Μικρασιατική Καταστροφή ή τη Γενοκτονία των Ποντίων. Λίγα, όμως, έχουν γραφτεί για την μοίρα των δύο αυτών μικρών νησιών, της Ίμβρου και της Τενέδου και των κατοίκων τους. Οι κάτοικοι των νησιών αυτών βίωσαν ένα χειρότερο είδος προσφυγιάς. Ήταν ξένοι μέσα στον τόπο τους, μέσα στην ίδια τους την πατρίδα. Η συστηματική δίωξή τους, τους ανάγκασε να αποξενωθούν με την βία από τα πάτρια εφάφη τους και να οδηγηθούν στην μητέρα πατρίδα Ελλάδα. Η αποδοχή τους, δυστυχώς, φάνηκε, εν τέλη, πως δεν ήταν και η πιο ευνοϊκή. imvros-xartis Η θέση των δύο νησιών στο χάρτη
Ίμβρος και Τένεδος: Οι «άγνωστες» χαμένες πατρίδες (Μέρος 1ο)

ΙΣΤΟΡΙΑ

Ας κάνουμε, αρχικά, μια ιστορική αναδρομή. Η Ίμβρος και η Τένεδος, άρρηκτα συνδεδεμένα νησιά με τον ελληνικό πολιτισμό, από τα αρχαία κιόλας χρόνια, γνώρισαν σημαντική ακμή. Η Ίμβρος συγκεκριμένα, ανήκε, μαζί με τη Λήμνο, στην Αθηναϊκή Συμπολιτεία. Στην Τένεδο εγκαταστάθηκαν κάποια από τα πρώτα ελληνικά φύλα, όπως Τυρρηνοί και Πελασγοί. Κατά τα βυζαντινά χρόνια και ύστερα, τα δύο νησιά και ιδιαιτέρως η Τένεδος λόγω της γεωπολιτικής στρατηγικής της θέσης, αποτέλεσαν πόλο έλξης μεταξύ Οθωμανών και Ενετών, οι οποίοι διεκδικούσαν την κυριαρχία τους επ’ αυτών. Το 1920, χρονιά υπογραφής της Συνθήκης των Σεβρών, τα νησιά αυτά κατοικούνταν αποκλειστικά και μόνο από Έλληνες και κατόπιν της επιτυχημένης εξωτερικής πολιτικής Βενιζέλου κατάφεραν να προσαρτιστούν στην ελληνική επικράτεια. Η Μικρασιατική Καταστροφή, όμως, ανάγκασε την ελληνική κυβέρνηση να τα επιστρέψει στο τουρκικό, πλέον, κράτος

ΣΥΝΘΗΚΗ ΛΩΖΑΝΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΒΙΑΣΕΙΣ

Με την Συνθήκη της Λωζάνης ορίζονταν επακριβώς οι όροι παράδοσης των νησιών. Η συνθήκη, όμως, εξαίρεσε τους Έλληνες κατοίκους των δύο νησιών από την ανταλλαγή των πληθυσμών που ακολούθησε και πρόβλεψε γι’ αυτούς εκτενή αυτονομία. Για τα δύο νησιά, είχε προβλεφθεί η θέσπιση ενός καθεστώτος ειδικής διοικητικής οργάνωσης, ένα είδος δηλαδή τοπικής αυτονομίας και αυτοδιοίκησης, με τη συμμετοχή του τοπικού πληθυσμού, ως παροχή εγγυήσεων στον γηγενή μη-μουσουλμανικό πληθυσμό, που εκείνη την εποχή εξακολουθούσε να αποτελεί την συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων. Όμως, οι προβλέψεις του άρθρου αυτού δεν εφαρμόσθηκαν, παρά πολύ περιορισμένα τα πρώτα μόνο χρόνια. Από την δεκαετία του ’50 και του ’60, μάλιστα, όπου οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας φαίνονταν να είναι ιδιαίτερα τεταμένες, οι κάτοικοι της Ίμβρου και της Τενέδου αποδείχτηκαν αποδιοπομπαίοι τράγοι. Μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να μην γνώρισαν την προσφυγιά το 1922 και για μερικά χρόνια να κατάφεραν να ζήσουν στην θαλπωρή της πατρίδας τους, όμως δεν ξέφυγαν από τα πολιτικά παιχνίδια και τις παγίδες των διεθνών σχέσεων και συμφερόντων…

Leave a Comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

*

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.