Επιβιώσεις στην Τένεδο
Τελευταία μου επίσκεψη στην Τένεδο ήταν τον περασμένο Ιούλιο, δυο τρείς μέρες μετά της Αγίας Παρασκευής.
Περπατούσα στα στρωμένα πέρα ως πέρα με τραπεζάκια σοκάκια, μάταια αναζητώντας τα ίχνη μιας κοινότητας, έστω μικρής, που είχα γνωρίσει πριν μερικά χρόνια χειμώνα καιρό. Στον ορίζοντα το φημισμένο Κάστρο της Τενέδου και κάπου στο βάθος το ανάστημα του Καμπαναριού, δεν ήταν αρκετά για να αναχαιτίσουν την αναζήτηση του ύφους του νησιού.
Κι ενώ αμήχανα περιφερόμουν από δρόμο σε δρόμο, ξαφνικά στα αριστερά μου στην είσοδο ενός παλιού αρχοντικού, σε τρικολόρε επιγραφή οι λέξεις: Μüze, Μουσείο, Museum· κάθε μια και ένα χρώμα. Στα αριστερά της εισόδου η επίσημη πινακίδα με επίστεψη το τετράδραχμο με τον διπλό πέλεκυ της Τενέδου γράφει: Bozcaada Yerel Tarih Araştırma Merkezi (Κέντρο Έρευνας της Τοπικής Ιστορίας της Τενέδου).
Η είσοδος με αποζημίωσε. Μια σοβαρή προσπάθεια με κατεύθυνση την αμεροληψία, αποπειράται να αποτυπώσει την ιστορική ταυτότητα του νησιού με πρώτιστο μέλημα το εγγύς παρελθόν.
Φωτογραφίες, έγγραφα, εργόχειρα, εργαλεία του καθημερινού μόχθου, αναπαραστάσεις εργαστηρίων και άλλων βιωματικών χώρων προσπαθούν να απεικονίσουν το χαμένο πρόσφατο παρελθόν του νησιού.
Μπροστά σε μια βιτρίνα με την επιγραφή Bozcaada Hakkında Yazılmış Türkçe ve Yunanca Kitaplar (Βιβλία στα τουρκικά και ελληνικά που γράφηκαν για την Τένεδο), με έκπληξη διαπιστώνω την παρουσία όσων έχω γράψει για την Τένεδο καθώς και του βιβλίου του Αργύρη Ποντικάκη «Η Τένεδος» που εξέδωσε η Εταιρία μας, η Εταιρία Μελέτης Ίμβρου και Τενέδου.
Σε μια άλλη προθήκη, ο ταχυδρομικός φάκελος του Ρήγα Χριστοδούλου με πήγε πίσω στα χρόνια της μαθητείας μου στη Σχολή της Χάλκης και στον συμμαθητή και φίλο μου Ρήγα.
Βγήκα με ανακούφιση από το Μουσείο και περπατούσα αργά στον δρόμο αναζητώντας ανάμεσα στα εκατοντάδες αναμνηστικά με την επιγραφή Bozcaada, κάποιο που να γράφει Τένεδος, έστω με λατινικά στοιχεία. Και πάνω στην απογοήτευσή μου πέφτω πάνω σ’ ένα πάγκο με πρώιμα τσαούσια. Α, να τα σταφύλια: η Τένεδος.
Με σφιγμένη καρδιά κίνησα για την Αγία Παρασκευή. Η εικόνα της εγκατάλειψης και της φθοράς που είχα αντικρύσει στο προηγούμενο ταξίδι – το 2010 ήταν νομίζω – με είχε τόσο τραυματίσει ώστε να τρέμω στη σκέψη μιας νέας επίσκεψης. Διαψεύστηκα από την τάξη του χώρου, την καθαριότητα, την ανακαίνιση του ναϋδρίου…