Ίμβρος-Τένεδος: Κατάφωρες παραβιάσεις συνθήκης Λωζάνης από Τουρκία
Τι προβλέπει η Συνθήκη της Λωζάνης για τα δύο νησιά – Οι διαρκείς καταπατήσεις της από την Τουρκία – Η ανύπαρκτη ελληνική αντίδραση – Η σημερινή κατάσταση
Όπως είναι γνωστό, με τη Συνθήκη της Λωζάνης (17/12/2017), παραχωρήθηκαν στην Τουρκία η Ίμβρος, η Τένεδος και οι Λαγούσες Νήσους (Μαυρυές), καθώς ο έλεγχός τους αποτελεί «κλειδί» για τον έλεγχο των Στενών των Δαρδανελίων.
Η Ίμβρος και η Τένεδος είχαν δοθεί στην Ελλάδα με τη Συνθήκη των Σεβρών (Αύγουστος 1920) «…Η Τουρκία παραιτείται πλην τούτων υπέρ της Ελλάδος και όλων των δικαιωμάτων και τίτλων αυτής επί των νήσων Ίμβρου και Τενέδου» (άρθρο 84)». Όπως γράφει ο Νίκος Σηφουνάκης «Η έκβαση αυτή νομιμοποιούσε το πραγματικό γεγονός της στρατιωτικής κατάληψής τους από τις ελληνικές ναυτικές δυνάμεις, τον Οκτώβριο του 1912, με την προϋπόθεση να μη χρησιμοποιηθούν ως ναυτικές βάσεις κατά της Τουρκίας».
Μετά την τραγική κατάληξη όμως της μικρασιατικής εκστρατείας, διαφαινόταν ότι δύσκολα η Ίμβρος και η Τένεδος θα παραμείνουν υπό ελληνική κυριαρχία. Παρά τις προσπάθειες της ελληνικής αντιπροσωπείας στην πόλη της Ελβετίας και παρά τα διαβήματα και τις εκκλήσεις των Ιμβρίων και των Τενεδίων, τα δύο αιγιοπελαγίτικα νησιά, παραχωρήθηκαν στην Τουρκία. Σύμφωνα όμως με το άρθρο 14 της Συνθήκης της Λωζάνης, η Τουρκία ανέλαβε κάποιες, σημαντικές υποχρεώσεις, για τα δύο νησιά. Συγκεκριμένα:
«Αι νήσοι Ίμβρος και Τένεδος, παραμένουσι υπό την τουρκικήν κυριαρχίαν, θα απολαύωσιν ειδικής διοικητικής οργανώσεως, αποτελούμενης εκ τοπικών στοιχείων και παρεχούσης πάσαν εγγύησιν εις τον μη μουσουλμανικόν ιθαγενή πληθυσμόν δι’ ό,τι αφορά εις την τοπικήν διοίκησιν και την προστασίαν των προσώπων και των περιουσιών.
Η διατήρησις της τάξεως θα εξασφαλίζηται ένα αυταίς δι’ αστυνομίας στρατολογουμένης μεταξύ του ιθαγενούς πληθυσμού, τη φροντίδι της ως άνω προβλεπομένης τοπικής διοικήσεως υπό τας διαταγάς της οποίας θα διατελεί.
Αι συνομολογηθείσαι ή συνομολογηθησόμεναι μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας συμφωνίαι, αι αφορώσι την ανταλλαγήν των Ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών, δεν θα εφαρμοσθώσιν εις τους κατοίκους των νήσων Ίμβρου και Τενέδου»…